Қазақстан Ұлттық қауіпсіздік комитеті (ҰҚК) мемлекеттің құпия сырларына қолжеткізіп, кейін шетелге рұқсатсыз шығып кеткен бұрынғы құпия иелеріне бақылауды заң жүзінде күшейтуге ниетті, деп хабарлайды CMN.KZ.
Мемлекеттік құпиялардың шетелге таралу қаупі күшейіп тұрған шақта, ҰҚК әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 504-бабына жаңа шаралар енгізуді ұсынды. Бұл шаралар құпия ақпаратқа қолжетімділікке ие болған тұлғаларды, соның ішінде қызметтік міндеті аяқталғандарды да жауапкершілікке тартуды көздейді.
504-бап «Мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы талаптарды бұзу және шектеулі қолданыстағы ақпаратпен жұмыс істеу талаптарын орындамау» тақырыбында айыппұлдарды арттыру мен жаңа жауапкершілік түрлерін қамтиды.
Өткен айда депутат Марат Башимов ҰҚК-ге сұрау салып, құпия ақпаратқа қолжеткізген бұрынғы тұлғалар шетелге шығып жатқанда қандай бақылау шаралары қолданылады деп сұрады. Ол мемлекеттік құпияларға қолжетімділігі бар тек мемлекеттік қызметкерлер емес, сонымен қатар олигополия өкілдері, заңгерлер, квазимемлекеттік сектор қызметкерлері мен басқа да азаматтар бар екенін атап өтті. Башимовтың пікірінше, кейбірі әлем бойынша еркін жүріп, шетелдік өкілдермен кездесулер өткізеді, бұл қоғамға олардың еш жауапкершілігі жоқтай көрінеді.
ҰҚК депутаттардың сұрауына берген жауабында құпия ақпаратқа қолжетімді азаматтардың барлығына оның құпиялылығын сақтау талабы қойылғанын растады. Олар қызмет барысында және қызметі аяқталғаннан кейін де шетелге шығу үшін жеті күн бұрын рұқсат сұрауға міндетті. Рұқсатсыз кеткендер 504-бап бойынша әкімшілік жауапкершілікке тартылады. Дегенмен, комитеттің пікірінше, заңдағы құқықтық кемшілік бұрынғы құпия иелеріне бұл талаптарды қолдануды шектеп отыр.
«Мемлекеттік құпияларға қолжеткізген, бірақ қазіргі таңда қолжетімділігі жоқ азаматтар келісімдегі шетелге шығу шектеуінің күшін сақтағанымен, оларды рұқсатсыз шығу үшін әкімшілік жауапкершілікке тарту мүмкін болмай отыр», – деп түсіндірді комитет өкілдері.
Сондықтан ҰҚК 504-бапты өзгертуді, құпия ақпаратқа қолжетімділіктен айрылған тұлғаларға да талаптарды қатайтуды ұсынды.
Сонымен қатар, ҰҚК мемлекеттік құпиялардың немесе олардың тасығыштарының жоғалу қаупін болдырмау үшін, құпия ақпаратты техникалық қорғау саласындағы жауапкершілікті күшейтуге ниетті екенін хабарлады. Бұл ретте, тәртіп бұзушылықтарды жоюға шара қабылдамаған жауапты тұлғалар мен басшылар да назарға алынбақ.
Құпия ақпаратты тарату немесе тасығыштарын жоғалту жағдайларында құпияға қолжетімділігі болған және бұрынғы тұлғалар жауапқа тартылады.
