Алматы облысының Үлкен ауылы бір кездері Қазақстан картасында үлкен жоба ретінде пайда болғанымен, тағдыры талай тартысты кезеңдерді бастан кешірді. 1984 жылы Оңтүстік Қазақстан ГРЭС-ін салу мақсатында құрылған бұл ауыл, Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін жартылай босап қалды. Тұрғын үйлер, мектептер мен әлеуметтік нысандар салынғанымен, жоба аяқсыз қалды. Жұмыссыздық ауылды меңдеп, халық үдере көшті. CMN.KZ түсірілім тобы Алматы облысындағы Үлкен ауылына барып, тұрғындардың қазіргі күйін, тіршілігін көріп қайтты.
2008 жылы Балқаш жылу электр станциясын салу туралы шешім қабылданып, 2013 жылы құрылыстың алғашқы кезеңдері басталды. Алайда, 2016 жылы бұл жоба да тоқтатылды. Ауылдың үміті тағы да үзілді.
2022 жылы Үлкеннің атауы қайта көтерілді: билік бұл аумақты АЭС салуға лайық орын деп анықтады. Ауыл тұрғындарының санасындағы жаңа үміт қайта жанданды. Олар атом электр станциясы ауылды қайта жандандырып, жұмыс орындары ашылады деп күтуде. Алайда, экологиялық және қауіпсіздік мәселелері де маңызды орын алады. Бірі бұл жобаның Үлкен үшін құтқарушы болатынына сенсе, енді бірі қоршаған ортаға зиян тигізуі мүмкін деп алаңдаулы.
Жоба іске асса, ауыл тұрғындары жаңа дәуірге аяқ басуы мүмкін. Бірақ бұл дәуір жақсылық әкеле ме, әлде жаңа сынақтарға толы бола ма, ол жағы әлі белгісіз. Ауылдың тағдыры желмен бірге ұшқан үміттердің астында жатыр, ал биліктің шешімі бұл үмітті оятуға немесе жоюға жақын.
